Kerststol, Lebkuchen en Glühwein

De kerststol

Het is heel belangrijk om te weten dat dit niet alleen iets is voor de kerstmarkt. Als je tussen november en eind december in Duitsland bent, moet je absoluut met een stol bij vrienden of familie langsgaan. Het zou in de wet moeten staan, maar zo ver zijn we nog niet ontwikkelt, dus vertellen we het je maar: de stol is een onmisbaar onderdeel van de Kerst.

Dit rijk-gevulde brood is versierd met gekonfijte fruitschillen, noten, kruiden en rozijnen, waardoor een fusie ontstaat die doet denken aan fruitcake en Hot Cross Buns. De geschiedenis van de stol is, net als veel andere Duitse kerstgebruiken, nauw verbonden met het christendom. De kenmerkende opgerolde vorm van het brood/cake zou het in een deken gewikkelde Christuskind voorstellen.

In zijn oorspronkelijke vorm bestond de stol uit bloem, gist, een beetje olie en water. Zonder boter en zoetigheid zoals rozijnen, gekonfijte sinaasappelschil, gekonfijte citroenschil en amandelen was de vroege stol lang niet zo lekker als hij vandaag de dag is!

Na verloop van tijd kregen bakkers toestemming om boter toe te voegen (dankzij het Vaticaan dat een verbod op boter ophief) en andere zoete ingrediënten te introduceren. Deze veranderingen gaven vorm aan het eindproduct waar we tot in de 21ste eeuw van zijn gaan houden.

Mijn eerste kennismaking met de kerststol was op een late, regenachtige novembermiddag in München. Ik had de stol al twee weken van tevoren in een bakkerij zien liggen, maar omdat ik geen Duitse nationaliteit heb (alleen van Duitse afkomst) had ik geen idee wat het was. Ik dacht dat het vergelijkbaar zou zijn met de Italiaanse Panettone, en tot op zekere hoogte had ik gelijk, maar het heeft toch wel echt zijn eigen specifieke smaak en textuur, zoals ik later zou ontdekken.

Ik was uitgenodigd voor een etentje en de zoetekauw in mij besloot dat dit de perfecte gelegenheid was om aan te komen met een toetje, dus ik rende naar de dichtstbijzijnde bakker, pakte de laatste stol van de dag wachtte tijdens het eten gretig af tot ik eindelijk een hap kon nemen. We combineerden de stol met een lichte witte wijn en keken vanuit ons warme appartement naar de vallende regen. Het was in elk opzicht heerlijk!

Tip: Verblijf in vakantiepark Grafschaft Bentheim en bezoek Uelsen. Ga langs bij een van de vele lekkere bakkerijen zoals Landbäckerei Wintering, waar je 100% versgebakken Stollen kunt vinden.

Lebkuchen – Peperkoek, maar dan anders

Als je van peperkoek houdt, dan is de Lebkuchen, met zijn zachte, rijke, kruimelige vulling het ideale genot om op een Duitse kerstmarkt te eten.

De Duitse Lebkuchen vindt zijn oorsprong in de stad Nürnberg. De uitgestrekte bossen rondom de stad vormden een rijke bron van honing, een cruciaal bestanddeel van de Lebkuchen. Bovendien zorgde de strategische ligging van Neurenberg op het kruispunt van oude specerijenhandelsroutes ervoor dat de bakkers toegang hadden tot de benodigde exotische ingrediënten.

Er zijn allerlei verschillende soorten Lebkuchen, met variaties in de hoeveelheid noten en honing die worden toegevoegd. Hoewel de textuur misschien niet overal geliefd is vanwege de dichte en harde aard, zijn reusachtige lebkuchen harten een prominent onderdeel op Duitse kerstmarkten (Weihnachtsmarkt). Versierd met zinnen als "Ich liebe dich" (Ik hou van jou), "Frohes Fest" (Vrolijke Feest) en "Fröhliche Weihnachten" (Vrolijk Kerstfeest), dienen deze oversized lekkernijen als prachtige cadeaus voor de mensen thuis.

Door mijn eigen koppigheid duurde het voor mij heel lang voordat ik de Duitse lekkernij proefde. Mijn broer woont al heel lang in "das Großmutterland" (onze oma was Duits) en probeerde me al jaren over te halen om Duitse Lebkuchen te proeven. Begrijp me niet verkeerd, ik hou godsveel van peperkoek, maar ik kon me niet voorstellen wat er zo bijzonder was aan Lebkuchen. Op een mooie dag gaf ik echter eindelijk toe en mijn leven veranderde voorgoed. De smaak, de textuur, het speelse gekonfijte fruit, de knapperige buitenkant... het is alsof er een kerstengeltje op je tong p-… het is heerlijk en ik kan niet geloven dat ik zo lang zo dom ben geweest! Het was een hemelse ervaring die vergelijkbaar was met de keer dat ik Schotse zeezout en karamel fudge probeerde...

Tip: Je kunt Lebkuchen en andere Beierse geheimen ontdekken door te verblijven in Ferienwohnung am Rosengarten in Füssen. Het is een slaperig vakantiestadje naast een stel kristalheldere meren, in de buurt van München en het beroemde kasteel Neuschwanstein.

Glühwein - een warm kerstgevoel

Voordat ik inga op de geschiedenis van Glühwein en dergelijke, moet ik eerst het volgende vertellen: Ik zag onlangs een video van een vrouw die zei dat Glühwein tijdens de kerst als frisdrank beschouwd moet worden en daar ben ik het helemaal mee eens! Verder zei ze dat tijdens de feestdagen alle drank 0 calorieën bevat en ook daar kan ik mezelf wel goed in vinden.

Dit verwarmde wijnbrouwsel dateert ongeveer uit 1420 en heeft een rijke geschiedenis. Het bewijs hiervoor ligt in de opgraving van een Glühwein vat dat vermoedelijk in het bezit was van graaf John IV van Katzenelnbogen. Als Duitse edelman en pionier op het gebied van Rieslingdruiven speelde graaf John IV een belangrijke rol in de vroege oorsprong van de drank.

Naar mijn mening mist Kerstmis gewoon dat essentiële tintje zonder een dampende mok Glühwein. Dit traditionele Duitse kerstdrankje wordt gemaakt van rode wijn en een verzameling kerstkruiden. Op de meeste kerstmarkten kom je echter ook varianten tegen die gemaakt zijn met witte wijn en alcoholvrije alternatieven die bekend staan als "Kinderpunsch".

Als je Glühwein drinkt op kerstmarkten, is het bovendien gebruikelijk om een borgsom te betalen voor de mok. Als je de mok terugbrengt, dan krijg je de borg weer terug (hoewel, eerlijk is eerlijk, sommige mokken neem je gewoon lekker mee naar huis). Meestal drink je te snel te veel van dit heerlijke brouwsel waardoor je achteraf duizelig van de suiker naar huis zwalkt.

Glühwein is ook verkrijgbaar in glazen flessen bij de meeste supermarkten in Duitsland, dus je kan er ook voor kiezen om er thuis van te genieten. Verder is het een leuk, traditioneel cadeau om mee te geven aan vrienden of familie.

Tip: Als het kan, drink de Glühwein dan buiten, op een kerstmarkt of bij een aangewezen wijnkraam. Gerolstein in het Rijnland is voor de echte Glühwein kerstervaring zeker aan te raden. In dit gebied is de kans groot dat je allerlei heerlijke wijnen, waaronder Glühwein, kan vinden.